En dan nu in het Nederlands…

De zes denkhoeden staan voor de manier waarop iemand naar een situatie kijkt. Je hebt van jezelf een eigen denkwijze en daarmee een eigen perspectief. Je bent bijvoorbeeld analytisch ingesteld, creatief of juist kritisch. Dit noemt De Bono je ‘denkhoed’. Als je weet wat jouw denkhoed (en die van je collega’s) is, kun je hier voordeel uit halen tijdens bijvoorbeeld een brainstorm, strategiesessie of innovatietraject.

Wat houdt het in?

De zes denkhoeden van De Bono zijn bedoeld om teams te helpen goed doordachte beslissingen te nemen. De Bono onderscheidt de volgende denkwijzen:

1. Blauw: regisseur.
   De regisseur heeft overzicht, is beschouwend en denkt altijd na over de volgende stap.
2. Rood: emotioneel.
   De emotionele denker luistert naar het onderbuikgevoel, emoties en intuïtie.
3. Wit: objectief.
   De objectieve denker kijkt naar feiten, cijfers en objectieve informatie.
4. Groen: creatief.
   De creatieveling wil weten hoe het anders kan. Energie, groei en out-of-the-box-oplossingen komen uit deze hoed.
5. Geel: positief.
   De positieveling ziet uitdagingen, kansen en mogelijkheden.
6. Zwart: negatief.
   De kritische denker kijkt naar risico’s, belemmeringen en mogelijke gevaren.

Je kunt de denkhoeden op verschillende manieren inzetten:

Bewust zijn van je eigen manier van denken

In elk team zitten mensen met verschillende denkhoeden. Dat is heel waardevol. Maar het kan soms ook tegenwerken. Bijvoorbeeld als de zwarte hoed bij elk idee meteen de potentiële bezwaren benoemt. Of de groene creatieveling die met nieuwe ideeën blijft komen, zelfs als de beslissingen al genomen zijn. Je bewust zijn van je eigen manier van denken, helpt om niet in de valkuilen van jouw denkhoed te trappen.

Stroomlijnen van een brainstorm

Je kunt de denkhoeden ook inzetten om een brainstorm te stroomlijnen. Zo wil je bijvoorbeeld aan het begin dat er veel nieuwe ideeën ontstaan (divergeren). Het helpt dan om bewust creativiteit uit te dagen door iedereen een groene denkhoed op te laten zetten. Aan het einde is het belangrijk om te kijken wat het beste idee is (convergeren). Dan kun je de groep vragen om een witte, feitelijke hoed op te zetten, of juist een zwarte, kritische hoed. Dit helpt om de juiste beslissing te nemen.

Uitdagen om een andere rol of perspectief te kiezen

De derde optie is om mensen te vragen een andere hoed op te zetten dan die ze normaal dragen. Is iemand altijd rationeel (wit), geef diegene dan een rode hoed om te achterhalen welke emoties er eigenlijk spelen. En is iemand de positivo van de groep? Daag diegene uit om het eens zwart te bekijken. Zo ontstaat er meer onderling begrip tussen de verschillende denkers.

Aandacht geven op het juiste moment

Tot slot kun je door je bewust te zijn van de hoeden, voorkomen dat mensen zich niet gehoord voelen. Schenk bijvoorbeeld in de beginfase aandacht aan de mensen die van nature een blauwe, gele of groene hoed op hebben. Zij komen met de ideeën. Geef je hen niet meteen de ruimte die ze nodig hebben, dan kan het gebeuren dat je de ideeën pas hoort op het moment dat er al beslissingen zijn genomen.

Zet daarna de mensen met een rode en witte hoed aan het werk. De een luistert naar het gevoel bij de ideeën, de ander zoekt feiten en cijfers om uit te zoeken wat objectief gezien het beste plan is. Als laatst zijn de mensen met een zwarte hoed aan zet. Laat hen benoemen wat de risico’s zijn, zodat je deze kunt afdekken voordat je het nieuwe plan gaat uitvoeren.