Innovatie wordt volwassen

De boekhouder gaat over de cijfers, de verkoper over de sales en de marketeer over de beeldvorming richting de buitenwereld. Die rollen kent elk bedrijf. Maar is er ook al een vaste plek voor de innovator? Deze zorgt er immers voor dat het bedrijf meebeweegt met veranderingen in de wereld. Van vitaal belang om ook op de lange termijn levensvatbaar te blijven.

Organisaties met een vaste rol voor innovators zijn nog relatief zeldzaam. Dit heeft voor een deel met schaalgrootte te maken: kleinere bedrijven kunnen nu eenmaal niet voor elke functie een aparte persoon aanstellen. Daarnaast is het beroep van innovator nog vrij jong. De overgrote groep van huidige werkenden er niet specifiek voor opgeleid.

Sterker nog, een dergelijke opleiding bestond niet eens toen de meesten onder ons op school zaten. Inmiddels komt daar verandering in. Zo biedt Avans Hogeschool sinds enkele jaren de opleiding Business Innovation aan en is ook ‘Innovation Management’ een relatief nieuwe opleiding op universiteiten zoals de TU Eindhoven. Het ontstaan van dergelijke opleidingen is een belangrijke stap richting volwassenheid van innovatie als vak.

De voordelen van innovatie

Hoe vindt innovatie dan een eigen plek binnen organisaties? Op dezelfde manier zoals andere afdelingen dat doen: door zichzelf onmisbaar te maken! Drie voorbeelden:

Sales

De salesafdeling is gericht op het binden van bestaande klanten en het binnenhalen van nieuwe klanten. Accountmanagers moeten weten wat de behoefte is van hun klanten, zowel op dit moment als richting de toekomst. Innovators gaan hierop verder. Ze gaan op zoek naar de vraag achter de vraag en kijken vooral hoe het bedrijf richting toekomst (nóg) beter in kan spelen op deze behoeften. Naast input vanuit sales, is hiervoor ook kennis nodig van de organisatie zélf, inclusief mogelijkheden van aanwezige technieken of competenties.

Doe je dit goed, dan ben je niet langer afhankelijk van vragen vanuit de klant. Een mooi voorbeeld van iemand die op deze manier dacht, is Henry Ford. Toen hij de auto uitvond zei hij: “Als ik klanten had gevraagd wat zij wilden, dan antwoordden zij: ‘een sneller paard’.” Door verder te kijken dan de concrete klantvraag, kom je tot oplossingen voor problemen waarvan ze niet eens wisten dat ze die hadden.

Door goede innovatie speel je in op wat de toekomstige behoefte gaat zijn en speel je hier vandaag reeds op in. Om nog een legende aan te halen, deze keer uit het ijshockey, quoten we Wayne Gretzky: “Je moet niet schaatsen naar de plek waar de puck nú is; je moet anticiperen op waar de puck zo dadelijk naar toe gaat”. Anticipeer je goed, dan groeit het vertrouwen vanuit je klanten en vult de funnel zich op den duur vanzelf. Je bent minder afhankelijk van losse vragen en krijgt stabiele en langdurige klantrelaties. Hiermee ondersteunt innovatie het salesproces dus sterk.

Marketing

De marketingafdeling werkt aan de zichtbaarheid en beeldvorming van het bedrijf naar buiten – of als het gaat om personeelswerving naar binnen – toe. Met de juiste strategie levert dit op den duur nieuwe klanten of medewerkers op, omdat ze je bedrijf leren kennen en vertrouwen. Door als bedrijf naar buiten te treden, zet je iets in gang dat op den duur resultaat oplevert.

Met innovatie werkt dat hetzelfde. Door proactief te zoeken naar manieren om jezelf te verbeteren, wek je vertrouwen bij een grotere doelgroep. Dit betekent dat klanten je sneller in vertrouwen nemen, waardoor nieuwe kansen zich sneller aandienen. Klanten (en medewerkers) willen zich graag aan je verbinden en hoe vernieuwender je blijkt in vergelijking met je concurrentie, hoe trotser zowel klanten als medewerkers op hun relatie met jou zijn.

Finance

Uiteindelijk – en tot slot – draait het in elke organisatie om resultaat. De inkomsten moeten (zeker op de lange termijn) hoger zijn dan de kosten. Finance wil daarom graag harde cijfers zien. Eén taak van innovators is dan ook om meetbaar te maken wat nieuwe producten of proposities bijdragen aan de omzet. Hoeveel procent van de omzet wordt gehaald uit nieuwe producten? Hoe snel herkennen we ideeën die uiteindelijk toch niet haalbaar blijken te zijn, zogeheten ‘false positives’?

Kill your darlings, zeggen innovators vaak. En dit geldt niet enkel voor nieuwe producten of diensten, maar zeker ook voor de darling die je 10 jaar geleden een groei in omzet gaf, maar door veranderingen in de wereld niet meer oplevert wat het moet opleveren.

Innoveren gaat niet alleen om nieuwe dingen doen, maar ook om stoppen met alles wat niet kansrijk is. Een goede samenwerking tussen Finance en Innovatie maakt het makkelijker om de juiste keuzes te maken, al is het alleen maar doordat je samen terugkijkt naar keuzes uit het verleden en de (financiële) impact die hierbij hoorde.

Zo past innovatie binnen de organisatie

Omdat innovatie nog relatief nieuw is, zijn veel bedrijven nog zoekende naar de juiste plek ervoor in de organisatie. Grote organisaties besluiten steeds vaker om hier een programma van te maken. In dit programma zitten vaak mensen die zich – naast hun bestaande functie – bezighouden met innovatie. Rijkswaterstaat doet dit bijvoorbeeld, maar ook Alfa Laval heeft dergelijke programma’s.

De andere optie is om een aparte afdeling op te zetten rondom innovatie. Hier werken mensen die gespecialiseerd zijn in het proces van innovatie zelf. Zij werken samen met de andere afdelingen om goede innovatiekansen te ontdekken. Dit is een aanpak die bijvoorbeeld de Rabobank hanteert. Vaak zien we overigens combinaties ontstaan tussen beide opties (afdeling en programma).

TMC, een internationale high tech consultancy-organisatie, heeft hierin een geheel eigen aanpak. Zij maken van werknemers ondernemers, die ze Employeneurs noemen. Dit Employeneurship stimuleert mensen om zich voortdurend te ontwikkelen, door ze mee te laten delen in de winst die hun eigen innovaties opleveren. Innovatie is hiermee niet van bepaalde mensen, maar van iedereen.

Tips om zelf gericht aan de slag te gaan met innoveren

Werk je nog niet structureel aan innovatie? Met deze tips geef je het innovatief vermogen van je bedrijf een boost:

Tip 1: Neem innovatie serieus

Net als sales en marketing, is innovatie een belangrijke stap voor de continuïteit van je bedrijf. Pak het daarom serieus aan en schakel mensen in die kennis hebben van de processen achter innovatie. Hoe eerder je deze stap zet, hoe beter je de vruchten gaat kunnen plukken.  

Tip 2: Zoek een goede mix

Om klaar te zijn voor de toekomst, wil je als bedrijf zo min mogelijk afhankelijk zijn van één product of klant. Zoek daarom bij je innovaties naar een mix tussen focus en spreiden van kansen. Oftewel: vind de balans tussen het verbeteren wat er al is en het opzetten van nieuwe projecten. Het 3-horizon model van McKinsey kan je helpen bij het maken van deze keuzes

Tip 3: Schakel hulp in

Innovatie opnemen als onderdeel van je bedrijf, is nog relatief nieuw. Het is logisch als je zelf niet weet waar of hoe je moet beginnen. Schakel hulp in om erachter te komen welke stappen je het beste kunt zetten. Als Hello New Day kunnen en willen we je hier natuurlijk bij helpen, maar kijk ook eens naar collega bedrijven. Hoe pakken zij dit aan? Door niet alles zelf uit te vinden, maar ook te leren van anderen, verzeker je jezelf van een goede aanpak.