Psychological ownership

Vroeger kregen medewerkers van bedrijven aandelen om hen te stimuleren om hard te werken. Het idee was dat iemand die eigenaar is van een bedrijf, zich gemotiveerder voelt om meer inzet te tonen. Toch bleek dat niet één-op-één te kloppen. Wetenschappers kwamen daarom met de theorie over psychological ownership. Dit beschrijft het gevoel dat iets ‘van mij’ of ‘van ons’. Dit kan over allerlei dingen gaan. In organisaties is dat het gevoel van eigenaarschap dat medewerkers hebben voor hun bedrijf.

Gevoel van eigenaarschap motiveert mensen om zich meer in te zetten. Verschillende factoren beïnvloeden dit gevoel. Denk bijvoorbeeld aan het hebben van invloed op de beslissingen. Maar ook aan kennis hebben van de gang van zaken en veel tijd investeren in de organisatie dragen bij aan psychological ownership.

Figure 1: Factoren die psychological ownership beïnvloeden binnen innovatieve ecosystemen

Eigenaarschap in ecosystemen

Binnen een organisatie ontstaat psychological ownership vaak na verloop van tijd. Je steekt immers veel tijd in je baan en komt er in de loop der tijd steeds meer over te weten. Binnen een ecosysteem is dat niet zo vanzelfsprekend. Zo kan niet iedereen er evenveel tijd aan besteden, omdat er bijvoorbeeld nog andere taken buiten het ecosysteem liggen die volgens de werkgever meer prioriteit hebben. Daardoor is het ook lastiger om kennis op te doen en blijft het gevoel van eigenaarschap achter.

Voor een groot deel zijn de factoren die het gevoel van eigenaarschap beïnvloeden hetzelfde voor bedrijven als voor innovatieve ecosystemen. In zijn onderzoek vond Frank echter een extra factor die psychological ownership beïnvloedt: sociale invloed van anderen. Dit houdt in dat je je aanpast aan wat de rest doet. Werkt iedereen maar 2 uur per week aan het innovatieve project, dan besteed je er zelf ook niet zoveel tijd aan. Zijn de anderen extreem gemotiveerd, dan ga je net als hen keihard werken.

Gevoel van eigenaarschap verhogen

Om een innovatief ecosysteem zo succesvol mogelijk te maken, is het belangrijk om het gevoel van eigenaarschap te verhogen. Daarvoor geeft Frank de volgende tips:

#1 Vraag om genoeg tijd te investeren

Niet iedereen die meedoet aan een innovatief ecosysteem krijgt de ruimte om er genoeg tijd aan te besteden. Als ecosysteem kan het slim zijn om een minimale tijdsbesteding te vragen bij het kiezen van je partners. Zo voegen ze meer waarde toe aan het ecosysteem dan mensen die misschien wel willen, maar eigenlijk geen tijd hebben.

#2 Laat mensen meebeslissen

Hoe meer iemand mee mag beslissen over de plannen van een ecosysteem, hoe groter het gevoel van eigenaarschap. Indirect helpt meebeslissen ook om de kennis te vergroten. Om een beslissing te nemen, moet je immers wel weten waar je over praat. En dat heeft ook invloed op het gevoel van eigenaarschap. Door mensen meer zeggenschap te geven, snijdt het mes dus aan twee kanten.

#3 Versterk sociale normen

Omdat sociale invloed specifiek in innovatieve ecosystemen een rol speelt, is het belangrijk om als kartrekker het juiste voorbeeld te geven. Complimenteer de mensen die toegewijd zijn, zodat anderen dit gedrag als de norm gaan zien. Hoe meer mensen zich goed inzetten, hoe groter de betrokkenheid wordt van de degenen die dat in eerste instantie nog niet waren. Kort gezegd: goed voorbeeld doet goed volgen.