Samenwerkingsnetwerken

Samenwerken is cruciaal bij open innovatie. Of het nu gaat om het uitwisselen van kennis, nieuwe ideeën bedenken of innovatie oplossingen ontwikkelen: samen kom je verder. In open innovatie zijn grofweg drie typen netwerken te onderscheiden: creativiteitsnetwerken,  transformatienetwerken en procesnetwerken.

Bij creativiteitsnetwerken staat kennisdeling centraal. Partners werken samen om van elkaar te leren en hun kennis uit te breiden. Transformatienetwerken willen niet alleen leren van elkaar, maar ook met elkaar. Activiteiten worden dus in samenwerking opgepakt, waarbij toepassing van inzichten nog wel apart gebeurt. Procesnetwerken tot slot hebben als doel om innovaties te ontwikkelen waarmee partijen uiteindelijk samen de markt op gaan. Met elk type samenwerking of netwerk bereik je dus een ander doel. Elk type netwerk vraagt dus om een andere samenstelling qua mensen, expertises en rollen. In een volgende blog gaan we dieper in op de verschillende soorten netwerken.

Mechanismen op verschillende niveaus

Naast het type netwerk, spelen bij diverse factoren een rol die invloed hebben op de innovatie en samenwerking: de mensen die je uitkiest, de organisaties waar je mee werkt en bijvoorbeeld de maatschappij waarin je je begeeft. Op elk van deze niveaus zijn mechanismen te vinden die het succes van een samenwerking beïnvloeden. Wij werken met vijf niveaus:

Individueel niveau: verbindingen leggen

Wat kun je doen om meer impact te maken en bij te dragen aan innovatie? Het eerste niveau gaat in op zaken die iedereen morgen kan oppakken. Zo is er veel bewijs voor het nut van verbinden. Iemand die mensen namelijk helpt om te verbinden zonder motief van persoonlijk gewin, merkt daar positieve effecten van in de toekomstige carrière.  Niet altijd op korte termijn, maar absoluut op (middel)lange termijn.

Projectniveau: optimale kennisverdeling

Een tweede niveau is het projectniveau: bij de samenstelling van een projectgroep, is er altijd de vraag wie aan tafel zou moeten zitten. Onderzoek wijst uit dat er een punt aan te wijzen is waarop de aanwezige kennis optimaal is. Heb je teveel dezelfde kennis aan tafel, dan ga je allemaal dezelfde kant op. Is er juist teveel uiteenlopende kennis, dan kun je elkaar niet helpen om verder te komen. Een optimale samenstelling van kennisniveaus in een projectgroep is dus van belang.

Organisatieniveau: absorptiecapaciteit

Een derde niveau is het niveau van organisaties. Op dit niveau is o.a. absorptiecapaciteit (absorptive capacity) van belang. Het verwijst naar het vermogen van bedrijven om te leren van dingen die om hen heen gebeuren. Organisaties die hier hoog op scoren, hebben aantoonbaar meer marge, betere producten en zijn meer onderscheidend in de markt. Wat de les hieruit is? Doe gericht buiten je organisatie kennis op en filter wat relevant is voor je bedrijf. Maak van daaruit een vertaalslag naar hoe je dit zelf kunt omzetten naar waarde voor je bedrijf. In een volgende blog zullen we dieper ingaan op hoe je dit doet.

Netwerkniveau: zichtbaarheid

Het vierde niveau is het niveau van netwerken en samenwerkingsverbanden. Dit is onder andere een broedplaats voor nieuwe bedrijven. Startups bijvoorbeeld die zich bewegen in innovatienetwerken, hebben aantoonbaar een grotere kans om financiële steun te krijgen dan startups die dat niet doen. Dit effect is al aanwezig als ze zelfs enkel en alleen aanwezig zijn bij netwerkevenementen.

Maatschappelijk niveau: expertise aanbieden

Het vijfde en laatste niveau tot slot is breed maatschappelijk. Vaak heeft de overheid een rol in innovatie, bijvoorbeeld in het beschikbaar stellen van subsidies. Uit onderzoek blijkt dat het effectiever is om deze steun niet (alleen) in geld uit te drukken. Het aanbieden van kennis of hulp via de inzet van experts is aantoonbaar effectiever in het ondersteunen van succesvolle innovatie dan geld.